Górny Śląsk to region o skomplikowanej historii związanej ze zróżnicowaną tożsamością narodową jego mieszkańców. Społeczność województwa była tworzona zarówno przez Polaków, jak i Niemców, nie brakowało również osób, uważających się tylko i wyłącznie za Ślązaków. Sytuację utrudniały lokalne powstania oraz konflikty państw ościennych, chcących przyłączyć teren do swojego terytorium. Osobą, która za wszelką cenę walczyła o przyłączenie Śląska w struktury polskiego państwa, był wieloletni działacz narodowy Konstanty Wolny!

Konstanty Wolny — młody adwokat ze Śląska 

Konstanty Wolny urodził się 5 kwietnia 1877 roku w Bujakowie, na terenach dzisiejszego Mikołowa. Pochodził z rodziny robotniczej, po śmierci jego matki cała rodzina przeniosła się do pobliskich Katowic, gdzie spędził okres swojej młodości. Uczęszczając do lokalnego gimnazjum, poznał Wojciecha Korfantego, który w przyszłości nie tylko został jego serdecznym przyjacielem, ale również wieloletnim wspólnikiem w działaniach na rzecz polskości Górnego Śląska. Po ukończeniu edukacji szkolnej, podjął studia medyczne, przenosząc się do Wrocławia, których jednak nie ukończył. Ścieżka, którą podążać chciał młody Konstanty Wolny, okazało się prawo, kończąc je w 1901 roku i finalizując aplikanturę w 1907 roku, zdając przy tym "Wielki Egzamin Państwowy". Jeszcze w trakcie nauki dołączył do Towarzystwa Akademików Górnoślązaków, które zrzeszało studentów wrocławskiej uczelni, pochodzących ze Śląska, jednak zostało one rozwiązane przez władze pruskie. 

W 1907 roku powrócił w rodzinne strony, zadomawiając się w Gliwicach, rozpoczynając równocześnie działalność prawniczą jako pierwszy polski adwokat. Zajmował się głównie sprawami okolicznych społeczności, których bronił przed niemiecką władzą. 

I wojna światowa i okres powstań śląskich

1914 rok oznaczał dla całego świata wybuch wielkiej wojny, która dziś nosi miano I wojny światowej. Górny Śląsk stał się w tym okresie miejscem wielu represji ze strony niemieckiej władzy, wymierzonych również w lokalnych działaczy. Konstanty Wolny zaledwie miesiąc po rozpoczęciu międzynarodowego konfliktu został aresztowany i umieszczony w twierdzy w Nysie. Po zwolnieniu z więzienia został włączony do niemieckiej armii, gdzie ze względu na znajomość wielu języków pełnił rolę tłumacza. Służbę zakończył w 1918 roku, osiedlając się w Bytomiu, w którym to zaangażował się w działania Rady Ludowej. Wolny wykonywał zadania podkomisarza i kierownika biura podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej na Górnym Śląsku, aż do wiosny 1919 roku i likwidacji wyżej wspomnianej rady przez niemieckie służby. 

Dla Konstantego Wolnego zakończenie pracy podkomisarza oznaczało również kolejną przeprowadzkę. Tym razem przeniósł się do Sosnowca i tradycyjnie już dla swojej natury - zaangażował się w działalność społeczną, organizując opiekę dla potrzebujących uczestników I powstania śląskiego, przyłączając się do Komitetu Głównego Niesienia Pomocy Ślązakom. Współtworzył również kadry Polskiego Komisariatu Plebiscytowego oraz poszczególnych komitetów. Jest to także okres, w którym nawiązał współpracę z kolegą ze szkolnej ławki - Wojciechem Korfantym, który w 1920 roku został Komisarzem Plebiscytowym, pełniąc rolę jego pierwszego zastępcy i korzystając ze swojej wiedzy adwokackiej - kierownika Wydziału Prawnego Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Prawnicza przeszłość Konstantego Wolnego była kluczowa z perspektywy działań autonomicznych na rzecz Górnego Śląska, ponieważ w tym okresie przewodniczył on również tworzeniu statutu organicznego dla przyszłego województwa. 

Pierwszy w historii Marszałek Sejmu Śląskiego 

Po zakończeniu III powstania śląskiego rozpoczął pracę nad tworzeniem administracji dla województwa śląskiego. W 1922 roku przeniósł się do Katowic, gdzie powrócił do korzeni, zakładając kancelarię adwokacką. Otrzymał również odznaczenie Krzyżem Komandorskim "Polonia Restituta". Był to także czas, w którym w pełni zaangażował się w uczestnictwo na scenie politycznej, zostając posłem z ramienia Chrześcijańskiego Zjednoczenia Ludowego, co w późniejszym czasie zaowocowało mianowaniem na urząd Marszałka Sejmu Śląskiego, jako pierwsza osoba w historii Śląska. Stanowisko pełnił przez aż trzy kadencje! Konstanty Wolny przyczynił się do kulturowego rozwoju regionu oraz instytucji Sejmu, zostając inicjatorem powstania Biblioteki Sejmu Śląskiego, będącą pierwotną postacią dzisiejszej Biblioteki Śląskiej. Wraz z zakończeniem III kadencji Sejmu zakończył karierę polityczną, nie biorąc udziału w wyborach IV kadencji, ze względu na różnice poglądowe z ówczesnym rządem Rzeczypospolitej. 

W 1939 roku po wybuchu II wojny światowej wyemigrował z Katowic, przenosząc się do Lwowa, nie zapominając jednak o swoim pochodzeniu. W nowym miejscu założył Śląski Komitet Uchodźców, kontynuując swoją działalność. Zmarł 9 listopada 1940 roku we Lwowie, gdzie został pochowany. 

W 2012 roku w wyniku starań rodziny oraz władz Katowic doszło do ekshumacji szczątków Konstantego Wolnego. Pierwszy Marszałek spoczął na katowickim cmentarzu przy ulicy Francuskiej. 

Konstanty Wolny jest symbolem autonomii Śląska 

Konstanty Wolny zapisał się w historii zarówno województwa śląskiego, jak i państwa polskiego jako obraz niezłomności w dążeniu do patriotycznych celów. Za sprawą jego starań i podejmowanych działań, dzisiejszy Górny Śląsk mógł przybrać obecną formę, integrując się z Polską, nie zatracając przy tym własnej odrębności kulturowej.