Trwają Igrzyska Olimpijskie 2024 w Paryżu. Polska kadra złożona z 211 uczestników walczy o najwyższe cele, dumnie reprezentując nasz kraj. Wśród nich wielu zawodników związanych z województwem śląskim. Polacy oficjalnie uczestniczą w Igrzyskach od równych 100 lat, debiutując blisko wiek temu na IO w Paryżu w 1924 roku, tworząc bogatą olimpijską historię. Jak na tle całego kraju wygląda śląska historia olimpijska?
Utytułowani Olimpijczycy ze Śląska
Otylia Jędrzejczak
Otylia Jędrzejczak to polska pływaczka stylem dowolnym oraz stylem motylkowym. Przyszła na świat w Rudzie Śląskiej w 1983. Czterokrotnie reprezentowała nasz kraj na Igrzyskach Olimpijskich - w 2000 roku w Sydney, w 2004 roku w Atenach, w 2008 roku w Pekinie oraz 2012 w Londynie. Największe osiągnięcie w historii swoich olimpijskich występów zaliczyła w 2004 roku, to wtedy zdobyła złoty medal w pływaniu na 200 metrów stylem motylkowym oraz dwa srebrne medale - na 100 metrów stylem motylkowym i na dystansie 400 metrów stylem dowolnym. Otylia jest wielokrotną mistrzynią Europy (5 złotych medali oraz 3 złote medale na zawodach na basenie krótkim) i dwukrotna mistrzyni świata. W latach 2004-2006 trzy razy została wybrana sportowcem roku w plebiscycie "Przeglądu Sportowego", w 2005 została wybrana pływaczką roku w Europie przez magazyn "Swimming World". W 2015 została nagrodzona tytułem "Superczempion" w plebiscycie "Przeglądu Sportowego". Karierę zakończyła w 2014, w 2017 została członkinią Polskiego Zarządu Olimpijskiego, a w 2019 została wprowadzona na listę International Swimming Hall of Fame. Jest prezesem Polskiego Związku Pływackiego.
Waldemar Legień
Waldemar Legień to urodzony w 1963 roku w Bytomiu polski judoka, wychowanek miejscowego klubu Czarni Bytom. Dwukrotny mistrz olimpijski 1988 i 1992, mistrz europy z 1990, a także trzykrotny brązowy medalista mistrzostw świata. Zdobywając mistrzostwo olimpijskie w 1988 w Seulu, przeszedł do historii jako pierwszy polski judoka z mistrzostwem olimpijskim. Głównie występował w kategorii do 78 kg, jednak drugi medal olimpijski w Barcelonie zdobył, walcząc w kategorii do 86 kg. Po IO w Barcelonie zakończył sportową karierę. Na "sportowej emeryturze" działał jako trener we francuskim klubie Racing Club de France. W 1988 i 1992 został wybrany sportowcem roku w plebiscycie "Przeglądu Sportowego".
fot. UM Bytom
Józef Zapędzki
Józef Zapędzki był urodzonym w 1929 roku w Kazimierówkach polskim strzelcem sportowym, a także polskim żołnierzem, podpułkownikiem Wojska Polskiego. Jako sportowiec został dwukrotnym mistrzem olimpijskim - w Meksyku w 1968 oraz w Monachium w 1972, a także mistrzem Europy w 1965 oraz 22-krotnym mistrzem Polski. Reprezentował nasz kraj również na Igrzyskach Olimpijskich 1964 w Tokio, IO 1976 w Montrealu oraz IO 1980 w Moskwie. Przez większość kariery brał udział w zawodach strzeleckich dotyczących strzelania z pistoletu szybkostrzelnego. Sportową karierę zakończył w 1980. Dla Józefa Zapędzkiego pasja do strzelectwa poskutkowała problemami ze słuchem, na emeryturze zajmował się m.in. prowadzeniem treningów strzeleckich za granicą. Zmarł 15 lutego 2022 roku we Wrocławiu.
fot. Polski Związek Strzelectwa Sportowego
Józef Schmidt
Józef Schmidt był polskim lekkoatletą specjalizującym się w trójskoku. Na świat przyszedł w 1935 roku w Miechowicach, był niemieckiego pochodzenia, przed II wojną światową nazywał się Josef Schmidt. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego jego dane zostały spolszczone. Jest dwukrotnym mistrzem olimpijskim w trójskoku na IO 1960 w Rzymie oraz IO 1964 w Tokio. Reprezentował nasz kraj również na Olimpiadzie w 1968 w Meksyku, gdzie zajął 7 miejsce. Jako pierwszy Polak w historii zdobył dla kraju 2 złote medale. Poza osiągnięciami olimpijskimi Józef Schmidt był również dwukrotnym mistrzem Europy z 1958 w Sztokholmie i 1962 w Belgradzie. Lekkoatleta był także zawodnikiem konkursów w skoku w dal. Zmarł 29 lipca 2024 roku.
fot. Unknown (Asahi Shinbun) - Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40871408
Egon Franke
Egon Franke przyszedł na świat w 1935 roku w Gliwicach, był szermierzem niemieckiego pochodzenia. Był trzykrotnie w olimpijskiej kadrze Polski - IO 1960, 1964 oraz 1968. Na igrzyskach w Tokio został złotym medalistą we florecie indywidualnym, a także srebrnym medalistą w rywalizacji drużynowej. Na Olimpiadzie w 1968 zdobył brązowy medal w zawodach drużynowych. Był wielokrotnym medalistą mistrzostw świata, w swoim dorobku posiada 1 złoty medal wygrany w Buenos Aires w 1962 roku. Zajął 4 miejsce w plebiscycie "Przeglądu Sportowego" w 1964 roku. Zmarł w Turynie w 2022 roku. W 2005 roku premierę miał krótkometrażowy film biograficzny w reżyserii Ignacego Szczepańskiego o tytule "Egon Franke" opisujący życie polskiego szermierza.
fot. UM Pyskowice
Śląscy Bokserzy
Jerzy Kulej
Jerzy Kulej był polskim bokserem startującym w kategorii do 63.5 kg określanej jako waga lekkopółśrednia, urodzony w Częstochowie. Dwukrotny mistrz olimpijski z 1964 w Tokio oraz 1968 w Meksyku. Dwukrotny mistrz Europy z 1963 i 1965 i wicemistrz z 1967. W trakcie swojej kariery bokserskiej stoczył 348 walk, 317 wygrał, 6 zremisował i 25 przegrał. Po zakończeniu kariery sportowej pracował m.in. jako komentator na antenie Polsat Sport, okazjonalnie trenował bokserów klubu Mazur Ełk. W latach 2001-2005 był posłem na sejm, startując z listy SLD. Zmarł w 2012 roku w Warszawie.
fot. Sławek - from Sławek, by email, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15513524
Zbigniew Pietrzykowski
Zbigniew Pietrzykowski to polski bokser urodzony w 1934 roku w Bestwince, w swojej karierze startował w kategoriach lekkośredniej, średniej oraz półciężkiej. Trzykrotny olimpijczyk. Na Igrzyskach w Melbourne w 1956 zdobył brązowy medal, w Rzymie w 1960 wywalczył srebro. Na IO w Tokio Zbigniew Pietrzykowski został brązowym medalistą. W swojej karierze był 4-krotnym mistrzem Europy oraz jednokrotnym brązowym medalistą. W całej swojej karierze bokser odbył 350 walk, z których 334 wygrał, 2 zremisował i 14 przegrał. Po zakończeniu sportowej kariery w 1968 został trenerem. W latach 1993-97 sprawował mandat na sejm z listy bezpartyjnego bloku wspierania reform. Zmarł w 2014 w Bielsko-Białej.
fot. Sławek - Pietrzykowski Zbigniew, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3025608
Śląska Piłka Nożna
Włodzimierz Lubański
Włodzimierz Lubański to polski piłkarz występujący na pozycji napastnika urodzony w Gliwicach. W swojej karierze olimpijskiej był uczestnikiem Igrzysk Olimpijskich w 1972 roku biorąc udział w największym dotychczasowym osiągnięciu polskiej kadry piłkarskiej - wygranej złotego medalu w finale IO 1972 w Monachium wygranym 2:1 z Węgrami. W reprezentacji narodowej strzelił łącznie 45 bramek co było rekordem kadry aż do 2017 kiedy to pobił go Robert Lewandowski. W karierze klubowej Lubański był gwiazdą klubów takich jak Górnik Zabrze czy belgijski KSC Lokeren. W karierze klubowej rozegrał 520 spotkań, w których strzelił 278 bramek. Po zakończeniu kariery piłkarskiej został trenerem, w 2010 definitywnie zakończył karierę odchodząc z ławki trenerskiej KSC Lokeren.
fot. Gmina Nowiny
Jerzy Gorgoń
Jerzy Gorgoń to polski obrońca urodzony w Zabrzu. Olimpijczyk z 1972 i 1976. Złoty medalista w Monachium, na IO w Montrealu 1976 zdobył z reprezentacją narodową srebrny medal, przegrywając w finale z reprezentacją NRD. W 1974 w RFN zdobył 3 miejsce na mistrzostwach świata, pokonując w ostatecznym pojedynku Brazylię 0:1. W reprezentacji rozegrał 55 spotkań, strzelając 6 bramek. Większość kariery klubowej spędził w zabrzańskim Górniku, na ostatnie lata przeniósł się jednak do szwajcarskiego Sankt Gallen. Karierę zakończył w 1983 roku, mając na koncie 314 występów i 26 bramek.
Zygmunt Maszczyk
Zygmunt Maszczyk to polski pomocnik i napastnik urodzony w Siemianowicach Śląskich. Olimpijczyk 1972 i 1976. Złoty medalista oraz srebrny medalista, a ponadto brązowy medalista mistrzostw świata 1974. Jedna z legend chorzowskiego Ruchu. Dla niebieskich rozegrał 310 spotkań. W swojej karierze bronił również barw francuskiego Valenciennes, Entente Montceau oraz CKS Czeladź. Karierę zakończył w 1979 roku.
Igrzyska 2024 - Trzymamy kciuki!
W historii olimpijskich występów nasz kraj reprezentowali wybitni śląscy sportowcy. Warto pamiętać o reprezentantach, którzy w przeszłości poświęcali całe swoje życie, aby przynieść chwałę naszemu narodowi. Aktualnie trwa kolejna edycja Igrzysk Olimpijskich rozgrywana w Paryżu, zatem wszyscy trzymamy kciuki za polską reprezentację walczącą o najważniejsze medale!
