Polska Grupa Górnicza S.A. rozpoczyna przygotowania do wdrożenia instrumentów osłonowych  przewidzianych w projekcie nowelizowanej ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. W związku z tym spółka rozpoczyna proces ustalania, którzy z chętnych pracowników mogliby z tych instrumentów skorzystać. Prace nad ustawą są w toku, a wszystkie rozwiązania osłonowe dla osób odchodzących z górnictwa będą dostępne dopiero po jej uchwaleniu. PGG chce jednak przygotować się do tego procesu jak najlepiej. Z instrumentów osłonowych wg. szacunków na chwilę obecną mogłoby skorzystać około 3600 pracowników zatrudnionych w Polskiej Grupie Górniczej.

Rozmowy dyrekcji z pracownikami

W przypadku urlopów górniczych i urlopów dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla rozmowy odbędą się indywidualnie – za pośrednictwem przełożonych pracownika i służb pracowniczych. Według szacunków pracodawcy od początku 2026 r. w PGG uprawnienia do urlopów górniczych i dla przeróbki mechanicznej węgla posiadać będzie około 4200 pracowników.

Większość uprawnionych stanowią górnicy dołowi – to 3575 osób (najwięcej w kopalni Murcki-Staszic, 600 osób). 589 uprawnionych pracuje w zakładach przeróbczych (najwięcej w ruchu Ziemowit, 101 osób).

Ankiety pracownicze

W przypadku jednorazowych odpraw pieniężnych, aby ustalić dokładną liczbę zainteresowanych, pracownicy zostaną poproszeni o wypełnienie imiennej ankiety, która zostanie udostępniona od 9 do 20 października br. w internetowym portalu pracowniczym PGG. Zamiar skorzystania z odprawy będzie można zgłaszać również w Punktach Konsultacyjnych, znajdujących się na terenie kopalń.

W projekcie nowelizacji ustawy przewidziano, że odprawa będzie wynosiła 170 tys. zł netto (bez konieczności płacenia podatku). Z odprawy tej skorzystać mogliby pracownicy nieposiadający uprawnienia do urlopu górniczego albo przeróbkarskiego, zatrudnieni pod ziemią lub na powierzchni kopalni, jeśli ich staż pracy w przedsiębiorstwie górniczym wynosi co najmniej 3 lata, a do dnia uzyskania uprawnień emerytalnych pozostaje więcej niż 12 miesięcy.

Na pytanie ankiety: „Czy jesteś zainteresowany/zainteresowana skorzystaniem z jednorazowej odprawy pieniężnej w 2026 roku?” pracownik zaznaczy odpowiedź „tak” albo „nie”, a dyrekcja zakładu sprawdzi, czy kandydat spełnia wymogi konieczne do uzyskania odprawy i ustali, czy pracownik będzie mógł z niej skorzystać. Ogólne informacje i przypomnienia na temat wszystkich pakietów osłonowych publikowane będą również w wewnętrznych kanałach komunikacji PGG. W kopalniach informacje pojawią się na ulotkach, plakatach, a także wyświetlane będą na telebimach umieszczonych w cechowniach.

– Zależy nam na tym, by pracownicy mieli pełną wiedzę o dostępnych możliwościach skorzystania z pakietów osłonowych. To spore wyzwanie kadrowe i informacyjne. Chcemy jednak, gdy tylko nowelizacja ustawy wejdzie w życie, być jak najlepiej przygotowani na rozpoczęcie całego procesu – podkreśla Łukasz Deja, prezes Polskiej Grupy Górniczej S.A.

Punkty konsultacyjne

Czekając na nowe przepisy spółka uruchomi 10 października br. punkty konsultacyjne, w których pracownicy będą mogli uzyskać pełne informacje dotyczące planowanych instrumentów osłonowych, tj. pięcioletnich urlopów górniczych, czteroletnich urlopów dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla oraz jednorazowych odpraw pieniężnych (JOP).

W Punktach konsultacyjnych każdy pracownik dostanie informację oraz pomoc.

- Każdy pracownik zainteresowany skorzystaniem z instrumentu osłonowego otrzyma wyczerpującą informację dotyczącą możliwości skorzystania z niego. Zarówno w zakresie formalnych wymogów, jakie należy spełniać, żeby z niego skorzystać (np. wymagany staż pracy, charakter zatrudnienia), jak też przysługujących w tym zakresie uprawnień - mówi Damian Czoik – Dyrektor Biura HR w PGG S.A.

Pracownicy, którzy będą korzystać z instrumentów osłonowych, otrzymają także pomoc w przygotowaniu odpowiednich dokumentów. W przypadku urlopów górniczych i urlopów dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla ta procedura jest bardziej czasochłonna, bowiem warunkiem skorzystania instrumentu będzie potwierdzenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych stażu pracy uprawniającego do jednego czy drugiego instrumentu (w obecnym projekcie ustawy jest to mniej niż pięć lat do emerytury w przypadku urlopu górniczego i mniej niż cztery lata w przypadku urlopu przeróbkarskiego). Po pozytywnej decyzji ZUS pracownik będzie mógł skorzystać ze świadczenia (będzie otrzymywał 80 proc. wynagrodzenia obliczanego jak za urlop wypoczynkowy, bez obowiązku wykonywania pracy).

Warunkiem skorzystania przez pracownika z któregokolwiek z instrumentów jest zgoda pracodawcy. Jeśli dany pracownik będzie niezbędny dla dalszego funkcjonowania oddziału, może się okazać, że jego odejście nie będzie możliwe.

Zainteresowanie osłonami?

W grudniu 2024 roku spółka zapytała pracowników, czy byliby gotowi odejść z pracy w górnictwie pod warunkiem skorzystania z jednej z osłon (urlop lub odprawa). Okazało się, że pozytywnie odpowiedziała ponad jedna trzecia (13,4 tys.) z niemal 37 tys. wówczas zatrudnionych. Z urlopu górniczego chciało skorzystać w sumie 10755 osób, a z urlopów dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla 769 (około 2 tys. pracowników było wtedy uprawnionych, a pozostali nabyliby prawo do urlopu w najbliższych latach). Wyniki ankiety pokazały, że zainteresowanie wyrazili zarówno ci, którzy posiadają uprawnienia do skorzystania z pakietów osłonowych, jak i pracownicy, którzy nabędą je w przyszłości.

Zainteresowanie jednorazowymi odprawami pieniężnymi (ich wysokość wynosiła dawniej 120 tys. zł, a zwaloryzowana kwota z nowelizacji nie była jeszcze znana) zgłosiło 802 górników dołowych, 309 pracowników przeróbki i 759 pracowników powierzchni kopalń – łącznie 1870 osób.