Hutnictwo w województwie śląskim było filarem rozwoju gospodarczego, postępującego w regionie w XIV i XX wieku. Będąc ściśle związanym z wydobyciem surowców, w idealny sposób uzupełniało się z prężnie działającym górnictwem, bazując na pozyskanych rudach metali i węgla, które były przetapiane w okolicznych hutach. Huty, jako zakłady pracy dawały również zatrudnienie tysiącom osób, wpisując się na długi czas w życie codzienne na Górnym Śląsku. Z historią regionalnego przemysłu hutniczego można zapoznać się w chorzowskim Muzeum Hutnictwa!
Chorzowskie muzeum w budynku starej elektrowni hutniczej
Muzeum Hutnictwa w Chorzowie znajduje się w zabytkowej hali, w której niegdyś zlokalizowana była elektrownia Huty "Królewskiej", odpowiedzialna w latach 1898-1911 za dostarczanie miastu Królewska Huta energii elektrycznej. W późniejszym czasie jej zasięg został ograniczony do samej huty, aż po roku 1949 i uruchomieniu nowej siłowni, elektrownia zmieniła swoje przeznaczenie, pozostając jednak w Wydziale Elektrycznym zakładu. W latach 70 XX w. hala pełniła rolę rozdzielni elektrycznej oraz magazynu silników.
Obecna lokalizacja muzeum została zakupiona przez władze Chorzowa w 2010 roku, w celu utworzenia pierwszego w Polsce Muzeum Hutnictwa Żelaza i Stali. Motywem przewodnim miało być hutnicze dziedzictwo miasta trwające ponad 200 lat! Budynek dawnej elektrowni został zabezpieczony, a jego dach odrestaurowany, wszystko po to, aby zabytkowa hala mogła stać się miejscem wydarzeń kulturowych takich jak Industriada, czy Metropolitalna Noc Teatrów. Muzeum Hutnictwa jako samorządowa instytucja kultury miejskiej zostało powołane ustawą Rady Miejskiej z dnia 29 sierpnia 2019 roku, jego głównym zadaniem ogłoszono natomiast podtrzymanie pamięci przemysłowej ery Chorzowa, w której hutnictwo odegrało fundamentalną rolę.
Idea Muzeum Hutnictwa w Chorzowie wyrasta z troski o pamięć i z głębokiego przekonania o jej życiodajnym znaczeniu. W sercu dawnej Królewskiej Huty powstała inspirująca przestrzeń, w której przeszłość, teraźniejszość i przyszłość stworzyć mają harmonijną całość. To tu opowieść o mieście, przemyśle oraz tworzących go od wieków ludziach staje się punktem wyjścia do refleksji nad stale zmieniającym się światem. - czytamy na oficjalnej stronie muzeum wypowiedź Adama Kowalskiego, Dyrektora Muzeum Hutnictwa.
"Królestwo żelaza" — wyjątkowa wystawa stała
Wystawa "Królestwo żelaza" jest zobrazowaniem istoty dawnego zakładu, jakim była Huta "Królewska". Miejsce to razem z miejscowością, w której się znajdowało, czyli Królewską Hutą, było jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych w regionie. Ekspozycja rozpoczyna się w sali "Prolog", w której to opowiadana jest historia dawnych hut - wyżej wspomnianej "Kościuszko-Królewskiej" oraz funkcjonującej nieopodal "Batory-Bismarck". Następnie zwiedzający przechodzą do "Strefy życia", gdzie opisywane jest projektowanie hut, a także motywacja i aspekty stojące za wyborem drogi życia hutnika. Kolejną salą jest "Strefa pracy", w której to filmowe wspomnienia byłych pracowników oraz pracownic zakładów zobrazują zainteresowanym, na czym polegała praca w hucie i z jakimi wyzwaniami dnia codziennego jej załoga musiała się mierzyć. Podczas zwiedzania tej części ekspozycji podziwiać można również oryginalne hutnicze maszyny i narzędzia oraz wyróżniający się spośród nich młot mostowy o wadze blisko 17 ton czy fragment zespołu walcowniczego z kołem zamachowym o średnicy 6 metrów! Zwieńczeniem tego etapu wystawy jest seans filmowy dotyczący znaczenia żelaza i stali w powstawaniu dzisiejszego świata, wyświetlany na specjalnym ekranie sferycznym.
"Królestwo żelaza" to nie tylko praca w hutniczych zakładach - po zakończonej projekcji filmu, w sali "Sfera Życia" przedstawione zostało życie hutników "po szychcie" ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich codzienne rozrywki, świętowanie czy aranżację mieszkań. Zakończeniem ekspozycji jest instalacja "Post Scriptum", odnosząca się do całokształtu hutnictwa w dziejach ludzkości.
Muzeum Hutnictwa to także atrakcje dla najmłodszych!
Chorzowska placówka to miejsce stworzone zarówno dla dorosłych, jak i tych najmłodszych. W ramach wystawy "Królestwo Żelaza" stworzona została ścieżka warsztatowo-edukacyjna, która za pomocą specjalnie przygotowanych zagadek, gier i doświadczeń pozwoli dzieciom poznać ogromny i zróżnicowany świat hutnictwa. Motywem przewodnim oraz swoistym przewodnikiem po edukacyjnej zabawie jest "Przetopek", czyli hutniczy dobry duch, który poprowadzi wszystkich uczestników po wybranych wydziałach huty, dzieląc się umiejętnościami potrzebnymi do wykonywania przemysłowych zawodów, takich jak walcownik, stalownik czy kowal. Urozmaiceniem ścieżki dziecięcej jest również "Dziennik Odkrywcy" pełniący rolę karty zadań. Za ukończenie wszystkich wyzwań zwartych w karcie przewidziana jest nagroda wręczana przez przewodnika Przetopka.
Co dzieje się we wnętrzu wulkanu? Ile kolorów ma stal? Czy żelazo może mieszkać w kosmosie? Jakie supermoce posiadają hutnicy i hutniczki? Czy maszyny hutnicze mówią własnym językiem? Co płynie we krwi prawdziwego stalownika? Ile słoni zmieści się we wnętrzu wielkiego pieca? Do czego potrzebna jest nam dziś stal? Jaka jest jej przyszłość i dlaczego mieni się w zieleni? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie na specjalnie zaprojektowanej ścieżce warsztatowo-edukacyjnej, która wprowadzi Was w tajniki „Królestwa Żelaza” - czytamy na stronie internetowej Muzeum Hutnictwa w Chorzowie.
Godziny otwarcia i cennik
Muzeum Hutnictwa w Chorzowie otwarte jest w następujących godzinach:
- Wtorek 10:00-18:00 (wejście na wystawę "Królestwo Żelaza jest bezpłatny, rezerwacja wymagana jest tylko w przypadku wejść grupowych)
- Środa - Piątek 9:00-16:00
- Sobota 10:00-18:00
- Niedziela 13:00-18:00
Cennik prezentuje się następująco:
- Bilet normalny 21 zł
- Bilet ulgowy 15 zł
Zwiedzanie grupowe z przewodnikiem (10-26 osób):
- Bilet normalny 27 zł/os
- Bilet ulgowy 23 zł/os
Hutniczy testament Chorzowa
Muzeum Hutnictwa w Chorzowie to instytucja, której głównym celem jest kultywowanie pamięci o przemyśle hutniczym w mieście oraz jego znaczeniu w ogólnym rozwoju społeczeństwa. Zbiory placówki to w dużej mierze prywatne pamiątki i przedmioty dawnych hutników, potęgujące tym samym efekt przekazywania wiedzy "z pokolenia na pokolenie", podkreślając autentyczność placówki zlokalizowanej w dawnej hali Huty "Królewskiej".
Pamiętając, że hutnictwo od ponad 200 lat wciąż pozostaje branżą nadającą kształt światu, z dumą podkreślamy udział tutejszych hut w tym procesie. Naszą ambicją jest, aby poprzez aktywności popularyzatorskie, edukacyjne i społeczne Chorzów stał się miejscem, w którym opowieść o hutnictwie pozostaje żywa i interesująca dla jak najszerszej grupy odbiorców. Muzeum Hutnictwa jest miejscem, w którym dzięki wrażliwości wobec własnej przeszłości, pamiętając o jej blaskach i cieniach, kolejne pokolenia mogą tworzyć swoje przyszłe dziedzictwo. - czytamy w wypowiedzi Adama Kowalskiego.