Górny Śląsk to region o bogatej historii, w której ogromnej znaczenie odgrywała tożsamość narodowa jego mieszkańców oraz ich determinacja do walki o własne prawa. Ślązacy, chcąc decydować o swojej przyszłości, przeprowadzili trzy Powstania Śląskie, mające na celu przyłączenie przemysłowego regionu do terytorium odrodzonej po 123 latach Polski. O niesamowitej woli walki mieszkańców Śląska można usłyszeć w świętochłowickim Muzeum Powstań Śląskich. 

Trzy Powstania Śląskie 

Powstania Śląskie były wystąpieniami zbrojnymi Polaków mieszkających na Górnym Śląsku, chcących przyłączenia terenu do Polski. Wydarzenia odbywające się w latach 1919-1921 miały swoje podłoże w napięciach narodowościowych między Polakami a Niemcami. I Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku, będąc reakcją na prowadzone przez Niemców represje i trwało blisko 10 dni. II Powstanie Śląskie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku. Walki ustały po 5 dniach, z powodu likwidacji Sipo przez Komisję Międzysojuszniczą, 24 sierpnia. III powstanie, poprzedzone Plebiscytem Górnośląskim, którego wynik okazał się niekorzystny dla Polski, wiążący się z pozostaniem ziem, na których prowadzony był przemysł ciężki po stronie niemieckiej, wybuchło 3 maja. Wystąpienie, którego dyktatorem został Wojciech Korfanty było najdłuższym z powstań — zawieszenie broni nastąpiło dopiero 25 czerwca. 20 października 1921 roku na mocy decyzji Rady Ambasadorów, Polska otrzymała 29% obszaru plebiscytowego wraz z zasięgiem przemysłu ciężkiego. 

Muzeum w zabytkowym budynku 

Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach mieści się w zabytkowym budynku z 1907 roku przy ulicy Polaka 1. Przez wiele lat w gmachu obecnego muzeum mieściły się siedziby służb porządkowych. W noc sylwestrową 1999/2000 roku na skutek pożaru budynek uległ zniszczeniu, a jego odbudowa nastąpiła dopiero 13 lat później. Placówka upamiętniająca Powstania Śląskie została powołana Uchwałą świętochłowickiej Rady Miejskiej 18 lipca 2012 roku oraz Uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego 18 czerwca 2020 roku, będąc ośrodkiem kultury Województwa Śląskiego i Gminy Świętochłowice. 

W zakresie działania muzeum znajduje się ochrona wszelkich dóbr dziedzictwa materialnego i niematerialnego, dotyczących dziejów Powstań Śląskich, a także dziejów miasta Świętochłowice. Placówka powstała zgodnie z najnowszymi trendami muzealnictwa, jako muzeum narracyjne, prezentujące zarówno eksponaty, jak i repliki oraz reprodukcje, pozwalające na bezpośredni kontakt z przedmiotami. - czytamy na stronie internetowej Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach.

Świętochłowickie eksponaty 

Zbiory i kolekcje znajdujące się w Muzeum Powstań Śląskich są odzwierciedleniem minionych lat i panujących w regionie napięć spowodowanych walkami. Odwiedzający placówkę mają okazję zapoznać się z wieloma eksponatami przedstawiającymi zarówno broń i umundurowanie wykorzystywane w okresie powstań, jak i ubiór, czy przyrządy dnia codziennego. W Świętochłowicach zobaczymy bronie takie jak rewolwer Gasser, pistolet Sauer wz. 1913, czy karabin Mannlicher wz. 1895, dawną odzież m. in. płaszcze, bruślaki, czy mundury górnicze, a także dawne narzędzia, meble, zegary, czy telefony. Ogromne wrażenie robi również kolekcja powstańczej prasy i plakatów propagandowych, za sprawą których każdy zainteresowany może zapoznać się z klimatem dawnych czasów, poznając szczegóły działań powstańczych opisywanych w prasie. Placówka przechowuje także zbiór honorowych odznak przyznawanych za zasługi dla Górnego Śląska. 

Podczas wizyty w muzeum zwiedzający mają okazję śledzić kilkuaktowy film przedstawiający opowieść o Powstaniach Śląskich. Materiał prowadzony przez jednego narratora stanowi integralną część ekspozycji, będąc wyświetlanym w kilku salach, opisując walki powstańcze, codzienne życie Ślązaków oraz decyzje podejmowane przez urzędników i dyktatorów walk. 

Eksponatem, który wyróżnia świętochłowickie muzeum, jest wyjątkowy wirtualny pomnik. Aplikacja znajdująca się na ścianie muzealnej antresoli wyświetla imiona i nazwiska osób biorących udział w walkach powstańczych. Na stronie internetowej muzeum istnieje możliwość zgłoszenia powstańca podając jego imię i nazwisko, oraz zamieszczając odpowiednie dokumenty. 

Cennik i godziny otwarcia 

Muzeum funkcjonuje w następujących godzinach:

• Poniedziałek nieczynne
• Wtorek-czwartek 9:00-16:00 
• Sobota 12:00-16:00
• Niedziela 12:00-17:00 

W każdy ostatni czwartek miesiąca muzeum jest nieczynne. 

Cennik prezentuje się następująco:

• Bilet normalny 15 złotych 
• Bilet ulgowy 8 złotych 
• Bilet rodzinny 30 złotych 
• Bilet grupowy 7 złotych od osoby

Pamięć o śląskich bohaterach 

Placówki takie jak świętochłowickie Muzeum Powstań Śląskich stanowią pomnik ku pamięci bohaterów, walczących zarówno o własną, jak i naszą wolność. Zgromadzone eksponaty i kolekcje w pełni odwzorowują ducha minionych lat, przekazując ważną lekcję historii, którą powinien znać każdy Ślązak.