Teren województwa śląskiego charakteryzowały niegdyś bogate złoża węgla kamiennego oraz wiążąca się z nimi mnogość kopalni. Przemysł wydobywczy napędzał zarówno lokalną, jak i krajową gospodarkę, lokalizując industrialne serce Polski na Górnym Śląsku. Historię regionalnego przemysłu oraz specyfikę pracy w kopalniach, poznać można w Zabytkowej Kopalni Ignacy, mieszczącej się w Rybniku! 

Kopalnia Ignacy — jej historia sięga 1792 roku! 

Historia kopalni rozpoczęła się w 1792 roku, kiedy to na terenie ówczesnego "Państwa Rybnickiego" w Biertułtowach odkryto znaczne złoża węgla. W celu ich zbadania utworzono próbną kopalnię "Versuch Kohlengube", w późniejszym czasie przemianowaną na "Hoym". Do drążenia niżej leżących partii pokładu, sprowadzano maszynę parową, która była szeroko wykorzystywana w regionalnych zakładach - ta sama maszyna użyta została przy drążeniu Sztolni Dziedzicznej w zabrzańskiej kopalni "Królowa Luiza". Na przestrzeni lat do terenu kopalni przyłączano pomniejsze zakłady pracujące w jej okolicy m.in. Pole Górnicze "Birtultau", nieczynną Kopalnię "Carolus", czy Kopalnię "Laura". W międzyczasie budowano nowe szyby i uruchomiono linię kolejową do pobliskiego Niewiadomia. 

Jako Kopalnia "Hoym" z krótkimi przerwami funkcjonowała aż do 1936 roku, kiedy to została mianowana na cześć ówczesnego Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Kopalnią "Ignacy". W trakcie II wojny zakład został przejęty przez III Rzeszę, która zwiększyła efektywność produkcji, ze względu na fakt, iż węgiel był jej ważnym surowcem gospodarczym. Kopalnię odzyskano dopiero z początkiem 1945 roku. 

Ostatni wózek węgla wydobyto 11 sierpnia 1995 roku. Ponad dekadę później, w 2006 roku całkowicie unieruchomiono główny szyb zakładu, rozpoczynając tym samym jego zasypywanie. Ostatni wyjazd pracowników nastąpił 24 września 2008 roku, odcinając przy tym parę do maszyn wyciągowych szybów "Głowacki" i "Kościuszko". 

"Już nie fedrujemy, ale opowiadamy przemysłowe historie"

W 1999 roku powstało Stowarzyszenie Zabytkowej Kopalni "Ignacy". W jego skład wchodzili dawni pracownicy zakładu, chcący zachować pamięć po jednej z najstarszych kopalni w całym województwie. W pierwszej kolejności udało się wpisać teren kopalni do rejestru zabytków, w późniejszym czasie z kolei przeprowadzono jego rewitalizację. 4 czerwca 2022 roku ruszyła rybnicka instytucja kultury znana jako Zabytkowa Kopalnia "Ignacy". 

Sobota, 4 czerwca 2022 roku. Ponownie ruszamy pełną parą. Hoyma jest znowu nasza. Jako instytucja kultury przejęliśmy odpowiedzialność za dziedzictwo 8 pokoleń rybnickich górników oraz kreowanie przestrzeni dla edukacji kulturowej, naukowej i rekreacji. - czytamy na stronie Zabytkowej Kopalni "Ignacy". 

Techniczne atrakcje w kopalni "Ignacy"

Atrakcje górniczego muzeum są prawdziwym symbolem śląskiego przemysłu. Ekspozycja znajduje się w całości na powierzchni, z uwagi na zasypanie wszystkich szybów górniczych. Z powodów dbania o bezpieczeństwo, nie ma możliwości zjechania pod ziemię. Najpopularniejszą atrakcją Zabytkowej Kopalni jest z pewnością 100-letnia maszyna wyciągowa. Eksponat posiadający blisko "wiek doświadczenia" wciąż działa! Wystawa "Wiek Pary", której maszyna jest ważnym elementem, opowiada o historii industrializacji regionu. Zwiedzający mają możliwość zobaczenia na żywo w jaki sposób napędzany był silnik ogromnej maszyny parowej, a to wszystko wzbogacone jest odpowiednim komentarzem maszynistów, którzy niegdyś byli pracownikami dawnego zakładu. 

Industrialnym eksponatem jest również maszynownia Szybu "Głowacki", która aby móc odzwierciedlić oryginalny wygląd pomieszczenia, przeszła specjalną rekonstrukcję. 

Wnętrze maszynowni zostało zrekonstruowane do stanu z lat 80. XX wieku, a w powietrzu wciąż unosi się charakterystyczny zapach oleju cylindrowego. Urządzenie o mocy 530 koni mechanicznych, choć już nieczynne, nadal pobudza wyobraźnię pasjonatów industrialu. - czytamy na stronie Zabytkowej Kopalni. 

Znajdująca się tutaj maszyna parowa działała przez niespełna 110 lat, będąc główną siłą napędową dawnego zakładu. 

Poczuj nasze industrialne dziedzictwo każdym zmysłem. Maszynownia szybu Głowacki skrywa naszą drugą industrialną atrakcję – jedną z najdłużej działających na świecie parowych maszyn wyciągowych. - widzimy w opisie na stronie internetowej Kopalni. 

Zabytkowa Kopalnia "Ignacy" to nie tylko zabytki techniki! W pobliżu znajduje się punkt widokowy i centrum nauki "Sowa" oraz industrialny plac zabaw!

Górnicze muzeum skrywa również zabytki, które szczególnie spodobają się najmłodszym zwiedzającym. Teren okolicznych przemysłowych nieużytków zamieniono w zielony park, będący idealnym miejscem na różnego rodzaju zabawy i odpoczynek, a wybudowany tutaj plac zabaw pełen piramid linowych oraz ogrodu doświadczeń sprawi wiele radości rodzinom z dziećmi. 

Doświadczenia są bardzo ważnym elementem rybnickich atrakcji. Centrum nauki "Sowa" to przestrzeń do zdobywania wiedzy poprzez przeprowadzanie różnorodnych eksperymentów, wszystko przy pomocy nowoczesnego wyposażenia. Stworzenie naukowej strefy wspierane było przez warszawskie Centrum Nauki Mikołaja Kopernika. 

Nie byłoby kultury przemysłowej bez rewolucji naukowej z przełomu XVI i XVII wieku. To właśnie wtedy człowiek zrozumiał zasady rządzące światem i zaczął wykorzystywać tę wiedzę w praktyce. W Zabytkowej Kopalni Ignacy nie tylko poznamy industrialne dziedzictwo Śląska, ale też podążymy śladami Newtona i Keplera. - widzimy na stronie rybnickiej Kopalni. 

W Zabytkowej Kopalni "Ignacy" wykorzystano w praktyczny sposób elementy dawnej industrialnej architektury, przekształcając komin kotłowni w 46-metrowy punkt widokowy, umożliwiający zobaczenie pełnej skali malowniczej panoramy Krainy Górnej Odry! 

Nasza wieża widokowa jest przystępna nawet dla tych, którzy nie przepadają za wspinaczką. Komunikację między poziomami ułatwia stalowa klatka schodowa z krętymi schodami, wyposażona w balustradę i poręcz po prawej stronie. Liczy 222 stopnie i trzy podesty, które pozwalają odpocząć w trakcie wchodzenia. - czytamy w opisie atrakcji. 

Godziny otwarcia i cennik

Godziny otwarcia Zabytkowej Kopalni Ignacy prezentują się następująco.

W sezonie letnim (kwiecień - wrzesień): 

• poniedziałek nieczynne
• wtorek - piątek 9:00-17:00
• sobota-niedziela 11:00-19:00

W sezonie zimowym (październik-marzec) 

• poniedziałek nieczynne 
• wtorek - piątek 8:00-16:00
• sobota - niedziela 11:00-19:00

Cennik biletów prezentuje się następująco:

Pokaz maszyny parowej + Wystawa „Wiek Pary” + Małe centrum nauki „SOWA” + Wieża widokowa

• Bilet normalny 42 złote
• Bilet ulgowy 25 złotych 
• Bilet rodzinny 2+2 27 złotych

Wystawa „Wiek Pary” + Małe centrum nauki „SOWA” + Wieża widokowa

• Bilet normalny 38 złotych
• Bilet ulgowy 21 złotych
• Bilet rodzinny 2+2 23 złote

Zabytkowa Kopalnia "Ignacy" — atrakcje dla każdego!

W Zabytkowej Kopalni "Ignacy" opowiadana jest historia industrializacji terenu województwa śląskiego. Różnorodna ekspozycja sprawi, że wizyta w rybnickim muzeum będzie atrakcyjna dla wszystkich niezależnie od wieku. Teren najstarszego zakładu wydobywczego to żywa pamiątka przemysłowego dziedzictwa Górnego Śląska.