Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych stworzyła najnowszy ranking najbardziej zadłużonych miast w Polsce. Spośród 19 miast na prawach powiatu w województwie śląskim tylko dwa nie przekraczają 1000 złotych długu na mieszkańca!

Opublikowane niedawno przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych „Sprawozdanie z działalność RIO i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2021 roku” przynosi mocno niepokojące wnioski w kwestii stanu finansów samorządów lokalnych. Jak co roku poznaliśmy ranking najbardziej zadłużonych miast na prawach powiatu w Polsce.

Na niechlubnym podium w skali kraju znalazły się Świnoujście (6935 złotych na mieszkańca), Szczecin (6356 zł/os.) i Wałbrzych (6243 zł/os.). KR RIO podaje zadłużenie gmin w przeliczeniu per capita, czyli na jednego mieszkańca. Analiza danych za 2021 toku każe wnioskować, że to powiaty grodzkie są najbardziej zadłużoną grupą samorządów. Niestety, w ogromnej większości z nich kwota długu powiększa się corocznie, a zadłużenie wielu miast rośnie w ekspresowym tempie.

Druzgocące dla wielu jednostek samorządu terytorialnego sprawozdanie oceniające wykonanie budżetu przez władze samorządów dotyczy również 19 miast na prawach powiatu w województwie śląskim. Niestety, Krajowa Rada RIO ma dobrych wiadomości dla mieszkańców regionu - dług przeliczany na jednego mieszkańca miasta na prawach powiatu lub powiatu wzrósł w 2021 roku w połowie badanych miast. Chlubne wyjątki to Żory, Częstochowa, Gliwice, Dąbrowa Górnicza, Chorzów, Ruda Śląska, Jaworzno, Tychy i Jastrzębie-Zdrój.

Zabrze najbardziej zadłużonym miastem w województwie. Żory „się odbiły”

Pierwsze miejsce w województwie śląskim na liście miast obciążonych największym długiem per capita zajęło Zabrze z długiem w wysokości aż 4301 złotych na mieszkańca. To o 13 złotych więcej niż w ubiegłorocznym zestawieniu. Miasto uzyskało dochód ogółem i z podatków i opłat (w tym PIT i CIT) w przeliczeniu na jednego mieszkańca na poziomie odpowiednio 6801 złotych i 2585 złotych (38 procent). Po stronie wydatków ogólnych i inwestycyjnych było to 6630 i 440 złotych (6,6 procent).

Na drugim miejscu niechlubnego podium znalazły się Żory, jednak w tym przypadku mieszkańcy mogą mieć powody do dużego zadowolenia – miasto, które w ubiegłym roku było rekordowo zadłużone per capita (5456 zł/os) obniżyło poziom zadłużenia do 3565 złotych. Dodatkowo, uzyskało dochód ogółem na poziomie 7324 złotych na osobę, z czego ponad 40 procent to wpływy z podatków i opłat, w tym PIT i CIT. Miasto wydało przy tym 6993 złotych/os., z czego tylko 11 procent sfinansowało inwestycje.

Częstochowa, znajdująca się na trzecim miejscu najbardziej zadłużonych miast w województwie delikatnie obniżyła kwotę długu na mieszkańca z 2833 złotych/os. w 2020 roku do 2826 zł. Dochód miasta na mieszkańca wyniósł 7545 zł, z czego prawie 42 procent to zyski z podatków i opłat. Częstochowa wydała za to 7186 zł na mieszkańca w 2021 roku, a suma per capita wydana na inwestycje to 8 procent całości wydatków.

Stolica województwa – Katowice – posiada dług na poziomie 2756 zł na mieszkańca, czyli o 117 złotych więcej niż w 2020 roku. Ogólny dochód miasta per capita to 8815 złotych (z czego 4466 złotych to wpływy z danin, w tym PIT i CIT). Po stronie wydatków mamy 8512 zł/os., a pieniądze wydane na inwestycje stanowią 14 procent tej sumy.

Kwota długu per capita powiatów grodzkich wyniosła w 2021 roku średnio 3 676 zł, natomiast wartość środkowa osiągnęła poziom 2 797 zł, co oznacza, że taki lub większy dług posiadała połowa jst tego rodzaju (w 2020 roku wartość mediany to 2 687 zł). Najwyższy wzrost zadłużenia odnotowały miasta: Świnoujście – o 1 263 zł, Kraków – o 913 zł i Opole – o 896 zł, a największe redukcje kwoty długu przypadające na jednego mieszkańca wystąpiły w miastach: Żory (o 1 891 zł), Krosno (o 422 zł) i Sopot (o 356 zł) – czytamy w sprawozdaniu KR RIO.

Z drugiej strony trzy miasta mogą poszczycić się naprawdę niskim poziomem zadłużenia na mieszkańca, z czego w przypadku dwóch nie przekracza on tysiąca złotych. Mowa o Jastrzębiu-Zdroju, które jest najmniej zadłużonym miastem w regionie z obciążeniem per capita 206 złotych, a także o Tychach, w których dług na mieszkańca wyniósł 931 złotych w 2021 roku. Tysiąc nieznacznie przekroczył Sosnowiec z długiem na poziomie 1054 złotych na osobę.

Lista najbardziej zadłuzonych miast województwa śląskiego w 2021 roku - sprawozdanie KR RIO