Dokładnie 103 lata temu, w nocy z 2 na 3 maja, wybuchło III Powstanie Śląskie, na którego czele stanął Wojciech Korfanty. Zryw powstańczy trwał do 5 lipca 1921 roku.
Powstania Śląskie to ważne wydarzenia nie tylko w historii Śląska, ale całej Polski. W historii zapisały się trzy powstania Ślązaków: w 1919, 1920 i 1921 roku. Ostatni zbrojny zryw w 1921 roku zagwarantował przyznanie Polsce znacznie większą część Górnego Śląska, niż pierwotnie zamierzano.
Marzec 1921 roku - plebiscyt
III Powstanie Śląskie rozpoczęło się od przeprowadzonego 20 marca 1921 roku plebiscytu. Ludność zamieszkująca Górny Śląsk, oraz emigranci, którzy kiedyś tam mieszkali, mieli wtedy określić, czy są za przyłączeniem Górnego Śląska do Niemiec, czy do Polski. Zagłosowało 97,5 procent uprawnionych, czyli niecałe 1,2 miliona osób. Za przynależnością Górnego Śląska do Polski opowiedziało się 40,3 procent, natomiast za przynależnością do Niemiec – 59,4 procent.
Korfanty: Zwycięstwo za wszelką cenę
Przez wynik głosowania Komisja Międzysojusznicza nie potrafiła dojść do porozumienia w sprawie podziału terenu plebiscytowego. Zaproponowano przyłączenie do Polski jedynie powiatów rybnickiego i pszczyńskiego, omijając ważne tereny przemysłowe. Skłoniło to Wojciecha Korfantego do obmyślenia własnego rozwiązania. Zaproponował wyznaczenie granicy przebiegającej od południa wzdłuż biegu rzeki Odry, a potem do Olesna. Brak poparcia komisji skłonił Korfantego do podjęcia decyzji o wywołaniu powstania.
– Zwycięstwo osiągniemy za wszelką cenę i nie ma takiego mocarza na świecie, który by mógł nas okuć ponownie w kajdany germańskie – pisał w odezwie do rodaków Wojciech Korfanty.
III Powstanie Śląskie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja roku i trwało do 5 lipca 1921 roku. Zakończyło się podjęciem decyzji o korzystnym dla Polaków podziale Górnego Śląska. Polska dostała 29 procent obszaru plebiscytowego i 46 procent ludności. Powstanie trwało dwa miesiące i składało się z czterech etapów.
Jak Ślązacy obchodzą 103. rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego?
W piątek 3 maja z okazji 103. rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego odbyły się uroczystości, w których udział wziął Wojewoda Śląski Marek Wójcik.
Obchody rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod Pomnikiem Wojciecha Korfantego na placu Sejmu Śląskiego. Główne uroczystości miały miejsce pod Pomnikiem Powstańców Śląskich. Tu odbył się uroczysty apel z udziałem przedstawicieli władz rządowych, samorządowych, służb mundurowych, Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, związków kombatanckich i stowarzyszeń. O godz. 10.30 w Archikatedrze Chrystusa Króla odprawiona została msza święta pontyfikalna w intencji Ojczyzny.
– Nowatorstwo Konstytucji 3 Maja doprowadziło do tego, że wiele pokoleń Polaków budowało swoją tożsamość narodową w oparciu o pamięć o tym wielkim dziele Sejmu Czteroletniego. Konstytucja stała się mitem założycielskim dla nowoczesnego państwa polskiego – powiedział wojewoda Marek Wójcik. – Dziś oddajemy hołd również bohaterom III Powstania Śląskiego, naszym przodkom, którzy mieli odwagę poświęcić wszystko i walczyć o swoje marzenie, marzenie o Polsce – podkreślił wojewoda.
W dzisiejszych uroczystościach uczestniczyli również Senator RP Gabriela Morawska-Stanecka, Wicewojewoda Śląski Michał Kopański, Konsul Honorowa Francji Anna Krasuska-Terrillon, Dyrektor Generalna Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Katarzyna Błaszczyk-Domańska.
Obchody uświetniła asysta wystawiona przez 133. Batalion Trzynastej Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz Orkiestra Wojskowa z Bytomia. Poczty sztandarowe wystawiły: Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej, Śląski Oddział Straży Granicznej, Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej, Izba Administracji Skarbowej w Katowicach oraz szkoły i organizacje społeczne.
