Odbiór złomu przemysłowego zawsze wiąże się z dokumentacją. Trzeba zadbać zarówno o kartę przekazania odpadów, jak i wpis w systemie BDO. Firmy często mają wątpliwości, jakie papiery przygotować, a pomyłki mogą skutkować karami. Poniżej znajdziesz praktyczny przegląd najważniejszych obowiązków i wskazówki, jak ułatwić sobie cały proces.

Jakie są formalności przy odbiorze złomu przemysłowego?

Podstawą jest potwierdzenie źródła pochodzenia złomu i jego masy. Do tego służy Karta Przekazania Odpadów (KPO), którą wypełnia się w systemie BDO. Dokument musi zawierać dane wytwórcy, transportującego i przejmującego odpad. Ważne jest również podanie właściwego kodu odpadu zgodnie z katalogiem.

Nie każda firma ma czas i zasoby, by samodzielnie pilnować wszystkich procedur. Dlatego wielu przedsiębiorców korzysta z pomocy operatorów zajmujących się odbiorem złomu. Złomnica nie tylko organizuje transport i załadunek, ale też wspiera przy formalnościach w BDO i prawidłowym wystawianiu KPO. Dzięki temu przedsiębiorca unika błędów, a dokumentacja jest kompletna i zgodna z przepisami.

Więcej na temat odbioru złomu przemysłowego znajdziesz na https://www.zlomnica.pl/odbior-zlomu-tychy/ 

Jakie są dokumenty wymagane przy przekazaniu złomu przemysłowego?

Najczęściej przygotowuje się trzy podstawowe dokumenty:

• Karta Przekazania Odpadów (KPO) – rejestrowana w systemie BDO, zawiera kod odpadu, masę i dane stron.
• Faktura lub dowód sprzedaży – potwierdza transakcję i przepływ finansowy.
• Protokół odbioru – opisuje źródło pochodzenia złomu oraz jego stan.

BDO – kogo dotyczy i kiedy powstaje obowiązek?

Rejestr BDO został uruchomiony w 2020 roku, by uszczelnić system gospodarki odpadami w Polsce. Każda firma, która wytwarza, transportuje, zbiera lub przetwarza odpady inne niż komunalne, powinna sprawdzić, czy musi uzyskać wpis do bazy. Brak rejestracji może skutkować karami administracyjnymi od 5 000 do nawet 1 000 000 zł, a w skrajnych przypadkach również odpowiedzialnością karną.

Obowiązek wpisu dotyczy między innymi:

• firm budowlanych i remontowych – generujących złom stalowy, beton, gruz czy inne odpady z demontaży,
• zakładów przemysłowych – wytwarzających odpady poprodukcyjne, np. wióry i ścinki metali,
• transportujących odpady – każda firma przewożąca złom musi posiadać odpowiedni wpis i przypisany numer rejestrowy,
• magazynów i centrów logistycznych – jeśli gromadzą złom przed dalszym przekazaniem,
• punktów skupu złomu – przyjmujących odpady od innych podmiotów.

Nie każdy przedsiębiorca ma jednak obowiązek wpisu. Zwolnione są małe firmy, które wytwarzają odpady w ilościach nieprzekraczających limitów z rozporządzenia Ministra Klimatu (np. metale do 5 Mg rocznie przy remontach). Wpisu nie potrzebują także sklepy detaliczne, które sprzedają wyłącznie nowe produkty i nie generują odpadów w toku działalności.

Co to jest BDO?

BDO to Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. To centralny, elektroniczny system, w którym gromadzone są informacje o odpadach – od momentu ich wytworzenia, przez transport, aż po przetworzenie lub unieszkodliwienie. Dzięki temu państwo może monitorować przepływ surowców wtórnych, eliminować szarą strefę i ograniczać nielegalne składowiska.

W praktyce oznacza to, że każda firma zobowiązana do wpisu musi prowadzić ewidencję online i wystawiać w systemie karty przekazania odpadów. Brak wpisu uniemożliwia legalne zlecenie odbioru złomu i naraża przedsiębiorcę na kary finansowe.

KPO – jak działa Karta Przekazania Odpadów?

Karta Przekazania Odpadów to podstawowy dokument potwierdzający przekazanie odpadu od jednego podmiotu do drugiego. Od 2020 roku wystawia się ją wyłącznie w systemie BDO. Dokument musi być wygenerowany elektronicznie i zaakceptowany przez wszystkie strony biorące udział w przekazaniu – wytwórcę, transportującego oraz odbiorcę. Dopiero po potwierdzeniu przez odbiorcę proces uznaje się za zakończony, a odpowiedzialność za odpad przechodzi na kolejny podmiot.

Co wpisać w KPO? Kody odpadów, masa, posiadacze

W KPO należy uzupełnić kilka kluczowych informacji, które umożliwiają prawidłową ewidencję odpadów:

• Kod odpadu – zgodny z katalogiem odpadów (np. 17 04 05 dla żelaza i stali).
• Masa odpadu – podawana w megagramach (Mg), czyli tonach, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
• Dane wytwórcy – nazwa firmy, adres i numer rejestrowy BDO.
• Dane transportującego – firma przewożąca złom, numer rejestrowy i informacje o pojeździe.
• Dane przejmującego – punkt skupu, zakład przetwarzania lub recyklingu, który ostatecznie przejmuje odpady.

Każda zmiana w łańcuchu – np. jeśli transport realizuje inny przewoźnik – musi zostać wpisana w systemie. Dzięki temu cała droga odpadu jest transparentna i możliwa do prześledzenia podczas kontroli.

Łańcuch przekazania – wytwórca, transportujący, przejmujący

Każda ze stron ma przypisaną odpowiedzialność:

• Wytwórca – klasyfikuje odpad, wystawia KPO i odpowiada za prawidłowość kodu.
• Transportujący – potwierdza odbiór i przewóz odpadów, musi posiadać własny wpis w BDO.
• Przejmujący – akceptuje odpad, przyjmuje go do zakładu i potwierdza masę na wadze.

Brak potwierdzenia na którymkolwiek etapie powoduje, że odpowiedzialność nadal spoczywa na wytwórcy, nawet jeśli złom fizycznie opuścił teren jego firmy.

Najczęstsze błędy w KPO – niepełne dane, złe kody, brak potwierdzenia

W praktyce wiele firm popełnia te same pomyłki. Najczęściej spotykane to:

• podanie błędnego kodu odpadu,
• niezgodność masy zadeklarowanej z rzeczywistą wagą,
• brak potwierdzenia przez transportującego lub przejmującego,
• opóźnienia w zatwierdzeniu dokumentu w systemie.

Każdy z tych błędów może być podstawą do nałożenia kary administracyjnej, dlatego dokument należy uzupełniać starannie i weryfikować dane jeszcze przed wysłaniem.

Jak poprawić błędnie wystawioną KPO – krok po kroku

Jeśli KPO zawiera błąd, trzeba ją wycofać i wystawić ponownie. Procedura wygląda następująco:

1. W systemie BDO należy wycofać błędny dokument – możliwe tylko wtedy, gdy nie został jeszcze zatwierdzony przez wszystkie strony.
2. Po wycofaniu trzeba wygenerować nową kartę z poprawnymi danymi.
3. Każda strona – wytwórca, transportujący i przejmujący – musi zaakceptować nowy dokument.

W sytuacji, gdy odpad został już odebrany i przyjęty, a błąd zauważono później, konieczne może być złożenie wyjaśnień do organów kontrolnych. Dlatego najlepszą praktyką jest dokładne sprawdzanie KPO jeszcze przed zatwierdzeniem.

Złom – odpad czy towar handlowy?

Nie każdy złom musi być traktowany jako odpad. Czasem jest to pełnowartościowy surowiec, który można sprzedać jako towar. Różnica decyduje o tym, czy trzeba prowadzić ewidencję i wystawiać KPO.

Kiedy złom jest odpadem i wymaga ewidencji

Złom traktujemy jako odpad wtedy, gdy utracił wartość użytkową i nadaje się tylko do przetworzenia. Przykład: uszkodzone maszyny czy fragmenty konstrukcji stalowych z rozbiórek.

Sprawny agregat prądotwórczy czy działające części maszyn mogą zostać sprzedane jako pełnowartościowy towar. W takim przypadku nie powstaje obowiązek wpisu do BDO ani wystawiania KPO.

Jak uniknąć kar i błędów przy formalnościach?

Aby uniknąć sankcji, warto zadbać o prawidłową klasyfikację odpadów, terminowe wystawianie KPO i kompletność ewidencji w BDO. Dobrym rozwiązaniem jest współpraca z doświadczonym operatorem, który nie tylko odbierze złom, ale też poprowadzi dokumentację zgodnie z wymaganiami prawa.

Informacja prawna

Materiał ma charakter ogólny i informacyjny. Nie stanowi porady prawnej ani oficjalnej interpretacji przepisów. Obowiązki związane z BDO i KPO mogą różnić się w zależności od rodzaju działalności oraz ilości wytwarzanych odpadów. Przed podjęciem decyzji dotyczących rejestracji lub ewidencji warto skonsultować się z właściwym urzędem marszałkowskim lub doradcą prawnym.

Źródła:

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach – Dz.U. 2013 poz. 21 z późn. zm. (to główna podstawa prawna dotycząca BDO, KPO i gospodarki odpadami). 

• Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów – Dz.U. 2019 poz. 2531 (reguluje limity zwolnień, np. 5 Mg metali z remontów). 

• Oficjalny portal BDO prowadzony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska: https://bdo.mos.gov.pl (aktualne informacje o rejestrze, instrukcje użytkownika, FAQ). 

• Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi – Dz.U. 2013 poz. 888 z późn. zm. (ważna w kontekście obowiązków sklepów i importerów). 

• Kodeks karny (art. 183) – odpowiedzialność karna za niewłaściwe gospodarowanie odpadami.