Polski Alarm Smogowy podsumował wyniki pomiarów jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za ostatni rok. Tym razem liderem pod względem stężeń rakotwórczego benzo(a)pirenu jest Nowy Targ w woj. małopolskim (1800 % normy). W Pszczynie na Śląsku wystąpiło najwięcej dni, kiedy stężenia pyłu PM10 przekroczyły normy – mieszkańcy tej miejscowości oddychali zanieczyszczonym powietrzem aż przez jedną trzecią roku.

– Jakość powietrza w naszym kraju podczas sezonu grzewczego jest wciąż dramatyczna – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. - Niestety, taka sytuacja jest powszechna nie tylko w dziesiątkach polskich miast i miasteczek, w których mierzona jest jakość powietrza, ale również w tysiącach tych, gdzie nie ma stacji pomiarowej. Nasz ranking nie służy temu by piętnować "rekordzistów” ponieważ jesteśmy przekonani, że podobnych miejscowości jest w Polsce tysiące, z tą tylko różnicą, że nikt nie mierzy tam jakości powietrza – dodaje Guła.

Jak zaznaczają twórcy rankingu, dramatyczna sytuacja w małych i średnich miejscowościach wynika ze spalania węgla i drewna w "kopciuchach”, które są podstawowym źródłem ciepła w ponad czterech milionach polskich domów. To właśnie emisja z ogrzewania gospodarstw domowych odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10 i aż 84% rakotwórczego benzo[a]pirenu.

Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 w 2018 r. (wartość w ug/m3), norma: 40 ug/m3

1. Pszczyna  - 55
2. Rybnik  - 51
3. Myszków - 49
4. Wodzisław Śląski - 48
5. Nowy Targ - 47
6. Żywiec - 47
7. Godów - 46
8. Zabrze - 45
9. Żory - 45
10. Oświęcim - 44
11. Sucha Beskidzka - 44
12. Lubań - 44
13. Katowice - 43,5 (średnia ze stacji)
14. Nowa Ruda - 43
15. Kraków - 42,3 (średnia ze stacji)

Z opublikowanego rankingu wynika, że w Polsce najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. W minionym roku niechlubnym rekordzistą była Pszczyna – miasto o największej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalne normy. W tym mieście liczba dni smogowych była prawie czterokrotnie większa od dopuszczalnej. Zaraz za Pszczyną, uplasował się Rybnik i Wodzisław Śląski, gdzie dni smogowych było po 110 (przy dopuszczalnych przez prawo 35). Niewielki Godów ma powietrze o wyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 niż uznawany za stolicę polskiego smogu Kraków czy stolica Śląska, Katowice.

Miasta o najwyższej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalną normę średniorocznym stężeniu pyłów PM10 w 2018 r.

Dopuszczalna liczba dni - 35

1. Pszczyna - 125
2. Rybnik - 110
3. Wodzisław Śląski - 110
4. Nowa Ruda - 107
5. Nowy Targ - 106
6. Myszków - 105
7. Zabrze - 103
8. Sucha Beskidzka - 101
9. Kraków - 96 (średnia ze stacji)
10. Żory - 94
11. Godów - 94
12. Katowice - 93 (średnia ze stacji)
13. Gliwice - 92
14. Lubań - 92
15. Oświęcim - 91

Jednak wysokie stężenia pyłów w okresie grzewczym to niejedyny problem polskiego powietrza. W naszym kraju występują również najwyższe stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu spośród wszystkich państw unijnych. Rekordowy Nowy Targ przekracza dopuszczalną normę tej rakotwórczej substancji aż o 1800%! Polski Alarm Smogowy przeliczył stężenia wdychanego benzo(a)pirenu na ekwiwalent palonych papierosów. I tak mieszkańcy Nowego Targu "wypalają” w ten sposób aż 22 "papierosy” dziennie! Mieszkańcy Rybnika, który uplasował się na 3 miejscu – 13 "papierosów” na dobę.

Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo[a]pirenu w 2018 r. (wartość w ng/m3), norma: 1 ng/m3

1. Nowy Targ 18 (22 papierosy/dzień)
2. Sucha Beskidzka 13 (16 papierosów/dzień)
3. Rybnik 13 (16 papierosów/dzień)
4. Nowa Ruda 11 (13 papierosów/dzień)
5. Nowy Sącz 10 (12 papierosów/dzień)
6. Tuchów 10 (12 papierosów/dzień
7. Wschowa 10 (12 papierosów/dzień)
8. Zdzieszowice 10 (12 papierosy/dzień)
9. Godów 9 (11 papierosów/dzień)
10. Pszczyna 9 (11 papierosów/dzień)
11. Sulęcin 9 (11 papierosów/dzień)
12. Zakopane 8 (10 papierosów/dzień)
13. Oświęcim 8 (10 papierosów/dzień)
14. Żywiec 8 (10 papierosów/dzień)