Spółka CPK poinformowała o uruchomieniu na przełomie 2024 i 2025 roku programu dobrowolnej sprzedaży nieruchomości na trasie Kolei Dużych Prędkości z Katowic do Ostrawy. Realizacja inwestycji ma wiązać się z usunięciem 550 domów. Nieruchomości będzie można sprzedać dobrowolnie – w przeciwnym wypadku właścicieli czeka wywłaszczenie.

W środę 22 marca 2023 r. spółka CPK podczas głośnej konferencji prasowej ogłosiła oficjalnie wybranie wariantu inwestorskiego dla Kolei Dużych Prędkości na trasie z Katowic do Ostrawy (linia kolejowa nr 170). Wybrany wariant 72, czyli tzw. granatowy przetnie powiat mikołowski niemal na pół, a później pobiegnie przez Palowice, Szczejkowice, Żory, Świerklany, Połomię i Mszanę, Jastrzębie-Zdrój, Wodzisław i Godów aż do granicy państwa. Choć przedstawiciele CPK zaznaczają, że do wyburzenia pójdzie ok. 550 domów (finalnie możliwe, że mniej) to wiemy już, że w samym Mikołowie na trasie wyburzeń znajdzie się blisko 30 budynków, w Łaziskach Górnych dwa razy tyle.

Jak przekonują przedstawiciele CPK, od chwili ogłoszenia trasy przebiegu KDP w regionie setki mieszkańców skontaktowały się ze spółką, by zapytać o warunki sprzedaży swoich nieruchomości. W odpowiedzi spółka CPK poinformowała, że na przełomie 2024 i 2025 roku uruchomi możliwość dobrowolnej sprzedaży nieruchomości, czyli Kolejowy Program Dobrowolnych Nabyć – ten sam program od dwóch lat funkcjonuje na Mazowszu (chodzi o gminy na terenie których powstanie lotnisko CPK).

Program Dobrowolnych Nabyć dla KDP w województwie śląskim od przełomu 2024/2025

Wdrożenie Programu Dobrowolnych Nabyć (PDN) ma oznaczać będzie wprowadzenie atrakcyjnej oferty dla tych, którzy zdecydują się sprzedać nieruchomość – 120 proc. wartości rynkowej gruntów oraz 140 proc. wartości budynków. Inny możliwy sposób wyceny to wartość odtworzeniowa nieruchomości bez uwzględnienia stopnia zużycia.

W ciągu ostatnich miesięcy zgłoszenia do PDN nabrały takiego tempa, że grunty pod lotnisko pozyskiwane są znacznie szybciej, niż planowała spółka CPK. Dotychczas do programu zgłosiło się niemal 1000 osób, które korzystają z preferencyjnych warunków, znacznie atrakcyjniejszych niż przewidziane w tradycyjnej procedurze wywłaszczeniowej. Czasu jest coraz mniej, albowiem nabór skończy się 7 kwietnia – możemy przeczytać w komunikacie prasowym spółki.

Analogiczne rozwiązanie dla przygotowywanych inwestycji kolejowych ma zostać wdrożone na przełomie 2024 i 2025 roku. Jak wynika z ustawy o CPK, nabywanie pod inwestycje towarzyszące realizowane jest po uzyskaniu decyzji środowiskowej i po przyjęciu planu rezerwacji. Czy tak się stanie? W tej chwili nie jest jeszcze pewne.

Po konferencji prasowej w tej sprawie z CPK skontaktowały się setki mieszkańców, których nieruchomości znajdują się na obszarze wariantu inwestorskiego. Wielu z nich sugerowało gotowość przystąpienia do Kolejowego PDN [...]. Jest to rozwiązanie, jakiego do tej pory w Polsce nie było. Obowiązujące do października 2022 roku przepisy nie przewidywały możliwości nabywania nieruchomości w trybie dobrowolnym na potrzeby budowy linii kolejowych. Jedyną ścieżką był proces wywłaszczeń – przekonują przedstawiciele spółki.

Założenia kolejowego PDN? Po sprzedaniu domu możesz mieszkać, ale do pewnego czasu

Cena nieruchomości zabudowanych może być ustalona jako równowartość wartości odtworzeniowej bez uwzględnienia stopnia zużycia.

To znaczy, że za przykładowy 100-metrowy dom z lat 50. właściciel/użytkownik wieczysty dostanie tyle, co za nowy dom o tej samej wielkości. To bardzo korzystne warunki dla sprzedającego nieruchomości, o czym świadczy duże zainteresowanie PDN na terenie lotniska – wyjaśnia rzecznik CPK Konrad Majszyk.

Drugą opcję stanowi sprzedaż nieruchomości wraz z bonusami, czyli powiększenie wartości rynkowej określonej w wycenie: do 120 proc. w przypadku ziemi i 140 proc. dla budynków i nasadzeń. Za dom o wartości rynkowej miliona złotych spółka zapłaci właścicielowi 1,4 mln złotych. Ma być to rozwiązanie szczególnie atrakcyjne dla właścicieli nowszych domów.

Projekt zakłada, że prace budowlane na tym odcinku ruszą do roku 2029. Fakt sprzedaży nieruchomości w ramach PDN nie oznacza, że mieszkańcy będą musieli w krótkim czasie opuścić swoje domy. Skorzystanie z PDN gwarantuje, że właściciele, poza atrakcyjnymi kwotami nabycia, uzyskują także dodatkowy czas na zmianę miejsca zamieszkania i prowadzonej działalności. Do czasu rozpoczęcia prac budowlanych budynki mogą być bowiem użytkowane tak jak dotychczas, a rolnicy mogą dalej czerpać korzyści z uprawy. Co ważne, informacja o terminie wydania nieruchomości będzie ustalona w oparciu o harmonogram prac budowlanych, a mieszkańcy otrzymają tę informację z odpowiednim wyprzedzeniem – przekonuje rzecznik CPK.

Nie skorzystasz z PDN? Zostaniesz objęty wywłaszczeniem

Właściciele nieruchomości, którzy nie sprzedadzą domów dobrowolnie muszą przygotować się na wywłaszczenie, które ma nastąpić na mocy wydanej przez wojewodę śląskiego decyzji administracyjnej.

Głos lokalnej społeczności jest dla nas priorytetem. Nie jest tak, jak sugerują niektórzy krytycy, że za chwilę ruszą „wywłaszczenia". Etap wywłaszczeń za odszkodowaniem to kwestia lat, ponieważ wcześniej uruchomimy możliwość dobrowolnej sprzedaży. Mamy nadzieję, że podobnie jak na obszarze Lotniska CPK, zdecydowana większość mieszkańców po analizie naszej oferty uzna ją za atrakcyjną i przystąpi do PDN. Wówczas region zyska nowoczesne i szybkie połączenia, a osoby z terenu inwestycji tak korzystne oferty wykupu, jakich nie było dotąd przy żadnych tego typu projektach w Polsce – zapewnia Konrad Majszyk.