Bliżej Śląska, bliżej Twoich spraw

Czytelnictwo w Polsce 2020: Polacy czytają coraz więcej książek. To efekt pandemii?

Dodano: , źródło: Biblioteka Narodowa, MKDNiS, fot. pixabat.com

W czasie pandemii Polacy zaczęli więcej czytać. Badania wskazują, że poziom czytelnictwa wzrósł do 42 proc. To najlepszy wynik od sześciu lat!


Badania związane z czytelnictwem prowadzone są w Polsce od niemal trzech dekad. Najnowszy raport Biblioteki Narodowej został opublikowany w środę, 21 kwietnia. Wyniki zaskakują. 42 proc. respondentów przeczytało w całości lub we fragmencie co najmniej jedną książkę w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie. Jak się okazuje, to najlepszy wynik od sześciu lat. Oznacza wzrost o 3% w skali roku i o 5% w skali dwóch lat.

Jak czytają Polacy?

Raport wskazuje też, że Polacy nadal chętniej czytają książki w formie papierowej niż cyfrowej. 45 proc. badanych kupiło w 2020 roku książkę (wzrost o 4 proc.), 32 proc. pożyczyło książki od znajomego (spadek o 3 proc.), a 34 proc. otrzymało ją w prezencie (wzrost o 3 proc.). Z kolei 23 proc. respondentów korzysta z bibliotek, gdzie chętnie wypożycza książki, a 20 proc. wskazało, ze posiada własny księgozbiór. Pojawiła się także nowość. Coraz więcej czytelników korzysta z książek udostępnianych w formie streamingu w ramach opłaty abonamentowej (28 proc.).

Co najczęściej czytają Polacy?

W gronie najbardziej poczytnych autorów, po których książki chętnie sięgają Polacy znaleźli się: Remigiusz Mróz, Olga Tokarczuk i Stephen King – czyli tak samo jak w 2019 roku Warto jednak przytoczyć w tym miejscu pierwszą dziesiątkę, gdyż pokazuje ona to, kto tak naprawdę czyta najwięcej i z jakich powodów.

  • Harlan Coben,
  • Adam Mickiewicz,
  • Henryk Sienkiewicz,
  • Andrzej Sapkowski, 
  • Szczepan Twardoch,
  • E. L. James,
  • Jo Nesbo.

Wśród najczęściej czytanych znajduje się:

  • literatura sensacyjno-kryminalna (24%), 
  • literatura popularna (20%), 
  • biografie, wspomnienia czy książki historyczne dotyczące XX wieku (19%).

Polscy czytelnicy chętnie sięgają po powieści obyczajowe osadzone w realiach historycznych, zwłaszcza w czasie II wojny światowej, nawet dotyczącej tematyki obozów koncentracyjnych.

- Szczególnie chętnie z kręgu literatury niebeletrystycznej czytano publikacje poradnikowe i popularnonaukowe zawierające praktyczne porady. Najchętniej i najliczniej wybierano poradniki z psychologii praktycznej czy publikacje przedstawiające różne 21 propozycje podejścia do codziennego życia i pracy zawodowej, m.in. sugestie dotyczące dróg dążenia do samorozwoju, sposobów osiągania dobrostanu psychicznego, doskonalenia samokontroli bądź umiejętności kontrolowania innych. Wśród chętnie czytanych publikacji o charakterze reporterskim i wspomnieniowym warto wymienić tematy, które w 2020 roku wyraźnie wyróżniały się: biografie wybitnych kobiet, reportaże z życia w krajach opanowanych przez dyktatury, relacje z ekstremalnych wypraw w zimowe Himalaje czy z doświadczeń osób pełniących obowiązki publiczne – książki Michelle Obamy i Donalda Tuska – czytamy w raporcie Biblioteki Narodowej, przygotowanym przez Romana Chymkowskiego i Zofię Zasacką.

Popularnością w 2020 roku cieszyły się także m.in.: felietony Katarzyny Nosowskiej oraz biografie pisarzy i celebrytów. Jeśli chodzi o publikacje popularyzujące naukę, to szczególnym zainteresowaniem cieszyły się książki naukowca Yuvala Noaha Harariego.

Płeć a czytanie. Kto czyta więcej?

Badania jasno pokazują, że większymi fanami literatury są kobiety. 51 proc. z badanych kobiet zadeklarowało, że czyta. Wśród mężczyzn to zaledwie 33 proc. To jednak nie wszystko. Co najmniej 7 książek w ciągu roku przeczytało 15% z nich (w przypadku mężczyzn odsetek ten wynosi zaledwie 7%). 

52 proc. badanych kobiet stwierdziło, że bardzo lubi czytać książki. W przypadku mężczyzn taką odpowiedź wybrało 32 proc. Nie jest tajemnicą fakt, że wiele osób stroni od czytania, czy wręcz tego nie lubi. 23 proc. respondentek przyznało, że czytanie nie sprawia im przyjemności i nie lubią tego robić. Taką samą odpowiedź wybrało 44 proc. mężczyzn. Co więcej, 20 proc. mężczyzn stwierdziło, że nigdy nie czytało żadnych książek, a 60 proc., że robiło to tylko w okresie nauki w szkole.

Wiek a zamiłowanie do czytania

Jak się okazuje, największą grupę osób czytających stanowią osoby młode (w przedziale wiekowym 15–18 lat czytelników jest aż 76 proc.), a najmniej czytelników rekrutuje się spośród seniorów powyżej 60 roku życia – bo zaledwie 33 proc., powyżej 70 lat – 22 proc.

- Czytanie książek częściej deklarują mieszkańcy miast co najmniej półmilionowych (55 proc.) oraz tych liczących 50–100 tys. mieszkańców (56 proc.). Najmniej czytelników książek jest na wsiach (37 proc.) i w miastach do 20 tys. mieszkańców (38 proc.) – wskazuje ministerstwo kultury.

Przypomnijmy, że dla czytelnictwa istotny jest Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025. To największy program wieloletni Muzeum Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu, który powstał we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Budżet programu opiewa na ponad 1,1 mld zł, w tym 635 mln zł pochodzi z budżetu państwa, co oznacza wzrost zaangażowania budżetu państwa o 180 mln zł względem edycji programu na lata 2016-2020. Jego wdrożenie ma na celu poprawę stanu czytelnictwa w Polsce poprzez wzmacnianie roli bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy.

Ładowanie Rozmowy