Coraz chłodniejsze noce i pierwsze przymrozki przypominają, że nieuchronnie zbliża się zima. Wielu liczy na jej łagodną wersję, czyli najniższy wymiar kary, ale gotowym trzeba być, stąd powoływane przez samorządy zespoły, a nawet sztaby odpowiadające za zimowe utrzymanie dróg i chodników, ustalanie procedur i standardów zimowego utrzymania jak i kolejność odśnieżania. Do tego oczekujące w blokach startowych pługi i piaskarki gotowe w każdej chwili wyruszyć na naszego drogi. Czas pokaże, czy zapewnienia o gotowości drogowców nie rozminą się z rzeczywistością.
Drogi Krajowe
Na razie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych w swoim komunikacie zapewnia, że przy zwalczaniu śliskości i odśnieżaniu dróg krajowych będzie pracować kilka tysięcy osób, a do ich dyspozycji jest około 2800 pojazdów, w tym m.in. 670 pługów i 2100 pługosolarek, a także 284 magazyny soli, zaś do końca listopada firma ta ma osiągnąć III stopień gotowości, czyli 100-procentową mobilizację, by utrzymać drożności blisko 18 tys. km dróg krajowych, a z uwzględnieniem jezdni dodatkowych, np. dróg serwisowych ponad 21 tys. km w całym kraju.
Ponadto na podstawie średniego zużycia soli z ostatnich 10 lat GDDKiA przewiduje, że w sezonie zimowym 2024/2025 zużytych może zostać około 381 tys. ton soli drogowej, 2,6 tys. ton chlorku wapnia, 25 tys. ton materiałów uszorstniających. GDDKiA przypomina również o obowiązujących pięciu standardach zimowego utrzymania na arteriach, którymi zawiaduje. Dla przykładu drogi w standardzie II, których jest około 11,2 tys. km mają zostać odśnieżone na całej szerokości łącznie z poboczami utwardzonymi do 4 godzin po ustaniu opadów, zaś błoto pośniegowe i warstwa zjeżdżonego śniegu o grubości nieutrudniającej ruchu może występować do 6 godzin. GDDKiA przypomina także o tym, że nie utrzymuje dróg krajowych przebiegających przez miasta na prawach powiatu z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.
Drogi Wojewódzkie
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach zarządza drogami wojewódzkimi o długości 1276,2 km w tym 16,4 km dróg dwujezdniowych. Co do standardów zimowego utrzymania to 721,3 km ma być utrzymane w drugim standardzie, 510,6 km w trzecim, 44,3 km – czwartym. Przy kwalifikacji dróg do poszczególnych standardów brano pod uwagę ich funkcję w układzie komunikacyjnym, obciążenie ruchem oraz stan techniczny. W decyzji Zarządu Wojewódzkiego z 10 października 2024 roku ustalono również standard zimowego utrzymania dróg i ustalono czas oczekiwania na usunięcie z jezdni i poboczu śniegu, luźnego błota pośniegowego, gołoledzi, szronu sadzi czy lodowicy.
Za utrzymanie zimowe (bezpośrednią łączność, stan sprzętu i jego sprawność) odpowiadają Powiatowe Zarządy Dróg, które są wykonawcą w zakresie utrzymania zimowego w ramach zawartych porozumień między Zarządem Województwa Śląskiego, a poszczególnymi Powiatami. Podobne wymogi w zakresie „Akcji Zima” stawiane są również firmom, które zostały wybrane drogą przetargu dla powiatów, które nie zawarły porozumień tj. bielskiego, będzińskiego, bieruńsko – lędzińskiego, cieszyńskiego, lublinieckiego, mikołowskiego, rybnickiego, tarnogórskiego, wodzisławskiego i żywieckiego. W poszczególnych jednostkach prowadzone są całodobowe dyżury, jednak w sytuacjach ekstremalnych dotyczących utrzymania zimowego koordynację przejmuje Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego (tel. 32/256 56 01, 32/255 21 95, fax. 32/256 22 13 e-mail: czkws@katowice.uw.gov.pl).
Jednocześnie pełnione są również dyżury pod nadzorem Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej i Komend Powiatowych (Miejskich) Państwowej Straży Pożarnej na terenie województwa śląskiego. W każdej z komend realizowane są całodobowe służby pełnione przez dyżurną Wojewódzkiego Stanowiska Koordynacji Ratownictwa oraz służby Powiatowych (Miejskich) Stanowisk Kierowania.
Telefon do dyspozytora
To, co jest obojętne z perspektywy kierowcy czy pieszego, który chce bezpiecznie się poruszać, dla koordynujących akcją zima bywa czasem wyzwaniem, bowiem w granicach jednego miasta mamy kilka podmiotów, które mają odpowiadać za utrzymanie dróg. W teorii wszyscy się dogadują, a w praktyce zdarza się tak, że firma odpowiadająca za odśnieżanie chodników zrzucała śnieg na jezdnię, za której utrzymanie odpowiada już ktoś innym i na odwrót. Żeby uniknąć takich sytuacji, Zarząd Dróg Powiatowych w Powiecie Mikołowskim zmienił podział i zamiast osobnych wykonawców odpowiadających za utrzymanie dróg i chodników na całym terenie tego powiatu zdecydował się na podział geograficzny, czyli są dwie firmy. Jedna ma kompleksowo odśnieżać ( jezdnie i chodniki) Mikołów, Łaziska Górne i Wyr, zaś druga Orzesze, Ornontowice i Gostyni.
W Tychach nowością ma być nie tylko możliwość zgłaszania swych uwag dyspozytorom dyżurującym w Centrum Sterowania Ruchem lub do Straży Miejskiej, ale też stworzono możliwość kontaktu bezpośrednio do wykonawcy, któremu podlega określony obszar. W Tychach są to: MASTER Odpady i Energia Sp. z o.o. tel.: 32 70 70 107 odpowiadający za drogi krajowe, Konsorcjum firm BIO-EKOS Group Sp. z o.o. i BIO-EKOS Sp. z o.o. sp. k. tel.: 537 045 295 oraz EKO–OGRÓD Z.F. „Konserwacja Terenów Zielonych” tel.:609 812 832, którym przydzielono konkretne kwartały.
Gliwice podzielone zostały na czternaście rejonów, zaś zgłoszenia związane z warunkami zimowymi na drogach i chodnikach administrowanych przez gliwicki ZDM przyjmują wyznaczeni pracownicy jednostki pod numerami telefonów: 607-606-225, 667-096-122, 607-608-832 oraz 693-373-843.
Pługi, piaskarki, sól
Na naszych drogach i tej zimy królować będzie sól. Przynajmniej tak będzie na drogach krajowych i głównych ciągach komunikacyjnych pierwszej kolejności odśnieżania. Chlorek wapnia na drogach krajowych i głównych ciągach komunikacyjnych pierwszej kolejności odśnieżania w przypadku wystąpienia temperatur poniżej -8°C. Sól i mieszanka piaskowo solna na ulicach wylotowych z centrum miasta do dzielnic podmiejskich, pierwszej kolejności odśnieżania. Piasek na drogach gminnych w dzielnicach podmiejskich, ciągach pieszych, chodnikach, placach, parkingach.
Co do sprzętu to tylko w Tychach w gotowości jest 14 pługo-piaskarek, 17 ciągników z pługami i rozrzutnikiem, 10 dwuosobowych brygad do ręcznego odśnieżania.