Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” to miejsce, w którym odwiedzający mogą przeżyć swoistą podróż w czasie, poznając regionalną kulturę w jej wiejskiej odsłonie. Skansen gromadzi kilkadziesiąt obiektów pochodzących z okresu XVII-XX wieku, wykorzystywanych w codziennym życiu, głównie na obszarach Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. To wyjątkowe miejsce zlokalizowane w Parku Śląskim jest również ważnym punktem na Szlaku Architektury Drewnianej naszego województwa!

Pierwsze muzealne zbiory początkowo znajdowały się w Katowicach. Zamysł na stworzenie parku powstał w 1928 roku!

Choć oficjalna historia parku rozpoczęła się w latach 70. XX wieku, jej inicjator – dr Tadeusz Dobrowolski już w 1928 roku wyraził chęć utworzenia placówki. W skierowanym do kurii biskupiej piśmie zapowiedział, iż tematyka skansenu skupiona zostanie na zabytkach architektury drewnianej. Zaledwie 2 lata później zakupiono pierwszy obiekt, jakim był spichlerz dworski z Gołkowic, datowany na 1688 rok. Początkowo budowlę umieszczono w katowickim Parku im. Tadeusza Kościuszki. W 1938 roku w tym samym miejscu ulokowano również drewniany kościół z Syryni, pochodzący z 1510 roku. 

W kolejnych latach prowadzono dyskusje o przyszłości muzealnej instytucji oraz badano ludowe dziedzictwo Górnego Śląska. Przełomowym dla powstania skansenu okazało się XXVII Walne Zgromadzenie Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w trakcie, którego zdecydowano, że jego docelowe miejsce zostanie zlokalizowane w powstającym w tym czasie Parku Śląskim. 

Górnośląski Park Etnograficzny był jednym z najważniejszych popularyzatorów kultury ludowej w regionie 

Oficjalnie placówkę powołano 1 sierpnia 1974 roku, dla zwiedzających z kolei udostępniono ją niespełna rok później – 1 czerwca 1975 roku. Na terenie skansenu szybko zaczęto organizować tematyczne wydarzenia, nawiązujące do nieznanych na szeroką skalę tradycji. „Popołudnie w Skansenie” oraz Wojewódzki Przegląd „Wiosenne Wici Folklorystyczne” były imprezami, które zapoczątkowały muzealną tradycję tworzenia interesujących i zachowanych w wiejskim klimacie wydarzeń. Górnośląska placówka na stałe wpisała się w organizacyjną naturę dzisiejszego Parku Śląskiego (wówczas Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku), goszcząc na swojej scenie liczne regionalne imprezy. 

W skansenie odbywa się wiele cyklicznych wydarzeń, cieszących się dużym zainteresowaniem i sympatią mieszkańców regionu. Co roku odbywa się tutaj m.in „Śląsko Wilijo”, „Wielkanoc na Śląsku”, „Dzień Rzemiosła”, „Jarmark Produktów Tradycyjnych”, czy „Dzień Kartofla”. 

Muzealne zabytki architektury drewnianej 

Teren muzeum na wolnym powietrzu podzielony został na 2 tematyczne obszary, nawiązujące do konkretnego regionu województwa. Odwiedzający mają zatem okazję zapoznać się z wiejską specyfiką Górnego Śląska, przedstawiającą historię poszczególnych regionów – Beskidu Śląskiego, Pogórza Cieszyńskiego, obszaru Pszczyńsko-Rybnickiego, Bytomsko-Tarnogórskiego oraz Lublinieckiego. W tematyce śląskiej stworzono także specjalną kategorię budownictwa ery przemysłowej. Drugim obszarem z kolei jest region Zagłębia Dąbrowskiego. 

Obecnie na terenie parku znajduje się 78 obiektów powstałych na przestrzeni blisko 4 stuleci. Drewniane zabytki to budowle, które w minionych czasach były osią codziennego życia. Współcześnie natomiast obrazują zadania i obowiązki, z którymi niegdyś mierzyła się miejscowa ludność. Zwiedzający mają okazję ujrzeć wystrój dawnych chałup oraz karczm. Poznać liczne miejsca wiary – kapliczki i kościoły, a także obiekty wykorzystywane do pracy takie jak stodoły, szopy, spichlerze, pasieki, gołębniki, czy kuźnie.

Każde miejsce przedstawia realia wiejskiego życia oraz prezentuje folklorowego ducha danego regionu. Zwiedzając chorzowski skansen nie sposób oprzeć się wrażeniu uczestnictwa w żywej lekcji historii. 

Klimat „Górnośląskiego Parku Etnograficznego” był również kilkukrotnie wykorzystywany w szeroko pojętej kulturze. Na jego terenie kręcono film w reżyserii Lecha Majewskiego „Młyn i Krzyż”, wykorzystując do tego ikoniczne obiekty parku. Stworzono tutaj również dwa odcinki serialu „Święta wojna”. 

Godziny otwarcia i cennik 

Godziny otwarcia różnią się w zależności od pory roku. W okresie listopad-kwiecień skansen otwarty jest od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-16:00, z kolei w weekendy 10:00-16:00. Od maja do sierpnia park działa w godzinach 9:00-19:00 od poniedziałku do piątku oraz w weekendy w godzinach 10:00-19:00. Na przestrzeni września i października wstęp do muzeum możliwy jest w godzinach 9:00-17:00 od poniedziałku do piątku i 10:00-17:00 w sobotę i niedzielę. 

Cennik prezentuje się następująco:

• Bilet normalny 25 złotych 
• Bilet ulgowy 15 złotych 
• Bilet spacerowy 10 złotych (od listopada do kwietnia) 
• W poniedziałki wstęp do muzeum jest bezpłatny (zwiedzanie spacerowe)

Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie – wiejska aura w sercu GZM

Chorzowski park to miejsce wyjątkowe, będące ważnym punktem na Szlaku Architektury Drewnianej. Liczne obiekty to nie tylko zabytki, ale również pomniki historii, która współcześnie może wydawać się nieco zapomniana, szczególnie w regionie, który kojarzony jest z intensywną industrializacją. Wizyta w skansenie umożliwia zapoznanie się z wiejskimi realiami w samym sercu GZM!