170 uczestników, 25 panelistów i referentów, 4 panele dyskusyjne i 5 referatów wprowadzających – tak w skrócie można podsumować drugą edycję konferencji „Atom dla samorządu”. Wydarzenie odbyło się w czwartek 23 listopada w siedzibie Muzeum Śląskiego w Katowicach w ramach Dni Energii Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Transformacja energetyczna w Polsce

Czy transformacja energetyczna w Polsce jest możliwa bez energetyki jądrowej? Czy scenariusze transformacji energetycznej są szansą dla lokalnych społeczności? Czy energetyka jądrowa może pomóc gminom w samowystarczalności energetycznej?Na te i wiele innych pytań starano się odpowiedzieć w trakcie zakończonej właśnie drugiej edycji konferencji „Atom dla samorządu”. Czy local content jest sposobem na zwiększenie konkurencyjności naszego regionu? Jaką rolę odgrywa edukacja w procesie transformacji energetycznej?

Organizatorem wydarzenia była Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Konferencja zgromadziła ekspertów, naukowców, samorządowców, uczniów, studentów oraz wszystkich zainteresowanych tematyką energetyki jądrowej.

Konferencję otworzył Pan Mariusz, Skiba, Wiceprezydent Miasta Katowice, który zwrócił uwagę na wydarzenia ostatnich trzech lat, szczególnie na konieczność transformacji energetycznej opartej na indywidualnych rozwiązaniach. Wskazał, że to właśnie atom jest rozwiązaniem najlepiej odpowiadającym możliwościom, potrzebom i aspiracjom naszego kraju.

Powitanie gości kontynuował Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, podkreślając znaczenie edukacyjne tego spotkania.

– Jako region i kraj przechodzimy głęboką transformację energetyczną. Tutaj, na Górnym Śląsku i w Zagłębiu, czujemy to bardzo mocno. Mamy świadomość, że transformacja bez energetyki jądrowej nie będzie możliwa. Z energetyką jądrową wiążą się kwestie ochrony środowiska i bezpieczeństwa. O tym wszystkim będziemy dzisiaj rozmawiać – mówił w czasie otwarcia Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu GZM.

W listopadzie 2023 roku Parlament Europejski poparł włączenie energetyki jądrowej do grona zielonych technologii. Podejście Unii Europejskiej do tego zagadnienia oraz kwestie legislacyjne z tym związane przybliżył gościom dr hab. Mirosław Pawełczyk, profesor Uniwersytetu Śląskiego:

– Idea wprowadzenia modelu partycypacji samorządów w procesie inwestycji w energetykę jądrową jest prosta – musi być oparta na systemie rekompensat. Definiując te rekompensaty, czyli szkody społeczno-środowiskowe w każdym wymiarze, należy również przełożyć je na pieniądze i konkretne zapisy kontraktowe.

Podsumowanie dyskusji podczas katowickiej konferencji

Na temat szans związanych z transformacją energetyczną Śląska i Zagłębia żywo dyskutowali przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz przedstawiciele Akademii Górniczno-Hutniczej, Tauron Polska Energia, Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej S.A w Tychach, a także wójt gminy Ochotnica Dolna. Dr hab. inż. Łukasz Bartela z Politechniki Śląskiej rozważał, czy transformację energetyczną Śląska i Zagłębia należy traktować jako szansę czy ryzyko dla lokalnych społeczności – Transformacja energetyczna jest niezbędnym elementem sprawiedliwej transformacji regionów węglowych. Zastosowanie różnorodnych technologii energetycznych może stanowić szansę na zachowanie godnych warunków życia, miejsc pracy i zapobieganie wyludnieniu.

Kolejny panel dyskusyjny podjął dyskusję nad analizą roli energetyki jądrowej a rolą samorządów. Zastanawiano się, dlaczego samorządy potrzebują energii jądrowej oraz jakie wyzwania przed nimi stoją. W dyskusji uczestniczyli przedstawiciele Politechniki Śląskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Instytutu Sobieskiego, Miasta Dąbrowa Górnicza oraz Orlen Synthos Green Energy. Urszula Kuczyńska z Instytutu Sobieskiego skupiła się na aspektach ekonomicznych:

– W wielu miejscach obiekty jądrowe okazały się być nie tylko centrami życia gospodarczego, ale przede wszystkim stały się centrami życia społeczno-gospodarczo-kulturalnego w swoich regionach. Różne dane wskazują, że na każde 100 osób zatrudnionych w elektrowni jądrowej powstaje dodatkowo około 66 etatów w lokalnej gospodarce.

W panelu omawiającym relacje między inwestorami, samorządami i społecznościami lokalnymi uczestniczył Wójt gminy Choczewo, Starosta Powiatu Wejherowskiego, a także przedstawiciele Orlen Synthos Green Energy, PGE PAK Energia Jądrowa oraz Polskich Elektrowni Jądrowych sp. z o.o. Panel porwał serca publiczności, szczególnie żywa dyskusja poprowadzona przez Pana Wójta.

Andrzej Sidło, Doradca w Ministerstwie Klimatu i Środowiska podkreślił znaczenie local content nie tylko dla akceptacji społecznej projektów jądrowych, ale także dla korzyści ekonomicznych wynikających z zaangażowania polskiego przemysłu. W panelu wzięli udział przedstawiciele Energoprojekt Katowice S.A., Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Izby Gospodarczej Energetyki i Ochrony Środowiska, Dyrektor ds. Rozwoju firmy SHI FW Energia FAKOP oraz Dyrektor Generalny przedstawicielstwa EDF SA w Polsce.

Polska gospodarka stoi przed ogromnym wyzwaniem. Wszyscy paneliści oraz referenci zgodnie podkreślili, że inwestycje w energię jądrową są kluczowe dla Polski. Ważną rolę w tym procesie odgrywają samorządy, społeczności lokalne oraz polski przemysł.

Energetyka jądrowa w Polsce wciąż budzi wiele pytań i wątpliwości. Kolejna edycja konferencji „Atom dla samorządu” była doskonałą okazją do wymiany wiedzy, doświadczeń oraz nawiązania kontaktów.